در این مقاله میخواهیم با مزایا و معایب فروشگاه زنجیره ای آشنا شویم. اما در ابتدا بهتر است که بدانیم فروشگاه زنجیره ای چیست . فروشگاه زنجیرهای یک نوع از فروشگاه است که در شهرها و نقاط مختلف کشور ایجاد میشود که یک هدف را دنبال میکنند. در این تعریف میتوان دریافت که فروشگاه زنجیرهای با یک نشان مشترک در بسیاری از شهرهای ایران وجود دارد. تمام فروشگاههای زنجیرهای زیر مجموعه یک دفتر مرکزی اصلی قرار دارند که با یک شیوه مدیریتی اداره میشوند که این امر برای مشتریان مهم است.
فروشگاه زنجیره ای به گونهای است که باعث میشود تا افراد بتوانند نیازهای خود را در شهرهای مختلف به صورت یکسان مرتفع نماید. حال که با پرسش فروشگاه زنجیره ای چیست آشنا شدید، بهتر است بدانید که این نوع از فروشگاهها از نظر کیفیت در یک سطح یکسان قرار دارند. فروشگاههای زنجیرهای موجود در ایران در زمینه فروش انواع خواربار، محصولات بهداشتی، محصولات خانگی و غیره وجود دارد. فروشگاههای زنجیرهای با اهداف مختلف تشکیل میشوند که یکی از مهمترین آنها رسیدن به سودآوری بیشتر است.
استفاده از فروشگاه زنجیره ای میتواند مزایا و معایب زیادی برای استفاده کنندگان داشته باشد. با توجه به این که مزایای این گونه فروشگاهها قابل توجه است، بسیاری از افراد ترجیح میدهند تا با مدیریت بهتر زمان و هزینههای خود بتوانند از این فروشگاهها برای رفع نیازهای روزمره خود استفاده کنند.
آشنایی با مزایا و معایب فروشگاه زنجیره ای
مزایا و معایب فروشگاه زنجیره ای : سیستم فروشگاه زنجیره ای فروشگاه های شعبه ای هستند که در مناطق مختلف شهر یا در مناطق مختلف کشور تحت مدیریت متمرکز واقع شده و در یک خط کالا مشابه معامله می شود.
چنین مغازه های متعددی در غرب بسیار رایج و محبوب هستند و به فروشگاه های زنجیره ای معروف هستند. به گفته J.L. Fri ، “فروشگاه های زنجیره ای گروهی از فروشگاه ها هستند که با کالاهای مشابه با مالکیت واحد و مکان متمرکز اداره می شوند.”
بر اساس این ترتیب ، یک دفتر مرکزی وجود دارد و شبکه گسترده ای از شعب یا خرده فروشی ها که ممکن است در مناطق مختلف کشور مستقر شوند و به آن متصل هستند.
اما ویژگی اصلی فروشگاه های متعدد یا زنجیره ای این است که در یک سطح استاندارد مشخص شده ای به عرضه محصولات به خصوصی می پردازند.
به شما پیشنهاد میکنیم مقاله اصول و استراتژی های فروشگاه زنجیره ای را نیز مطالعه نمایید.
مزایای فروشگاه زنجیره ای :
1- صرفه جویی اقتصادی :
صرفه جویی های اقتصادی در جایی اتفاق می افتد که هزینه ی کم تری در مقایسه با سود به دست آمده وجود داشته باشد. در فروشگاه های زنجیره ای به علت حجم زیادی از کالا ها، هزینه ها با توجه به مقیاس بزرگ تر کالاها و خدمات، کم تر از خرده فروشی های کوچک بوده و از این رو موجب صرفه ی اقتصادی می شود.
به طور مثال هزینه باربری با توجه به حجم زیاد کالاها اگر تقسیم بر تعداد کالاها گردد ناچیز خواهد بود و همین باعث کاهش هزینه های حمل و نقل در فروشگاه های زنجیره ای و رشد و سوددهی بالاتر می شود.
2- ارائه خدمات تحویل کنار درب منزل :
فروشگاه های زنجیره ای حجم زیادی از مشتری دارند. آن ها می توانند افرادی را در نظر بگیرند تا محصولات و سفارشات مشتریان را درب منزل به آن ها ارائه کنند.
این کار از مزایای فروشگاه زنجیره ای بوده که موجب می شود رضایت مشتریان بیش تر شده و بیش از قبل از فروشگاه خرید کنند. هم چنین هنگامی که افراد در خانه نشسته اند و سفارش خود را ثبت می کنند از آن جا که می دانند قرار است درب منزل آن را تحویل بگیرند حجم بیشتری خرید می کنند که این در نهایت به نفع فروشگاه زنجیره ای می باشد.
3- وجود افراد متخصص :
فروشگاه های زنجیره ای بر خلاف فروشگاه های خرده فروشی کوچک که باید در همه ی زمینه ها خودشان تصمیم گیری کنند، واحد هایی از افراد متخصص از زمینه ی بازاریابی و فروش تا انبارداری، تولید و امور مالی دارند که با تخصص و مهارت کافی برای هر بخش به طور حرفه ای تصمیم می گیرند.
تخصص و مهارت کافی منجر به اثربخشی بیش تر فروشگاه های زنجیره ای می شود. در واقع در این فروشگاه ها افراد متخصص در هر زمینه ای از نحوه سفارش دهی کالا تا قیمت گذاری ها و چینش قفسه ها را مطابق با برنامه ای حرفه ای برنامه ریزی کرده اند و بر اجرای تک تک این برنامه ریزی ها تا رسیدن به اهداف و ماموریت فروشگاه نظارت مداوم می کنند.
4- تخفیف های ویژه فروش :
یکی از بهترین مزایای فروشگاه زنجیره ای تخفیف ها و آفر های ویژه ای است که به مصرف کنندگان ارائه می دهد. این فروشگاه ها به علت حجم بالای محصول و فروش و سود بیش تر توان ارائه قیمت های کم تری نسبت به سایر فروشگاه های کوچک تر دارند و همین تخفیف های ویژه و یا آفر های فصلی باعث می شود تا مشتریان بسیاری را به خود جذب کرده و حجم بالاتری از آن ها خرید کنند.
5- قیمت پایین :
قیمت پایین فروشگاه های زنجیره ای علت کشش مشتریان به سمت آن ها است. در فروشگاه های زنجیره ای تعداد سفارشات و محصولات چند صد برابر سایر فروشگاه ها و مغازه ها می باشد و به همین علت آن ها محصولات را تعداد بالا و به صورت عمده خریداری می کنند که باعث می شود هزینه کم تری برای آن ها داشته باشد و با حاشیه سود کم تر فروش خود را بالا نگه می دارند و سود بیش تری می کنند.
6- فروش با سرعت بالا و زیاد :
بنا به دلایلی که گفته شد از قبیل قیمت های پایین تر از سایر بخش های بازار، تخفیف های ویژه و تنوع بالای کالا افراد معمولا بیشتر خرید های خود را از فروشگاه های زنجیره ای انجام می دهند و به همین علت فروش با سرعت بسیار بالا و با حجم بسیار زیادی صورت می گیرد. و همین مزیت فروشگاه زنجیره ای موجب افزایش فروش و سود دهی آن ها می شود.
7- آزادی انتخاب مشتری :
از دیگر مزایای فروشگاه های زنجیره ای می توان به آزادی و حق انتخاب مشتری در انتخاب کالا بدون دخالت فروشنده اشاره کرد. در بسیاری مواقع مشتریان به علت این که فروشندگان در جای جای فروشگاه به دنبال آن ها می آیند احساس ناخوشایندی داشته و نمی توانند به راحتی به خرید بپردازند، لذا هنگامی که آزادی عمل داشته باشند و کسی مزاحمتی برای آن ها ایجاد نکند می توانند راحت تر به خرید پرداخته و با رضایت بیش تری از فروشگاه خارج می شوند و همین امر موجب بازگشت مجدد آن ها به فروشگاه می شود.
8- صرفه جویی در وقت :
یکی از بهترین مزایای فروشگاه زنجیره ای این است که هر آن چه که افراد در خانه به آن نیاز دارند را به صورت یک جا زیر یک سقف در اختیارشان قرار می دهد و همین امر باعث می شود طرفداران بسیاری به خصوص در شهر های بزرگ داشته باشد. از این جهت که در شهر های بزرگ عموما افراد به علت مشغله زیادی که دارند زمان کافی برای خرید روزانه نداشته و ترجیح می دهند به طور یکجا برای مدت طولانی خرید کنند که خوشبختانه فروشگاه های زنجیره ای به کمک آن ها آمده و باعث صرفه جویی در وقت افراد می شود.
معایب فروشگاه زنجیره ای
1- افزایش دزدی های کوچک :
در فروشگاه های زنجیره ای حجم کالاهای موجود در قفسه ها بسیار زیاد است و همین امر افراد را به دزدی وسوسه می کند. در واقع به علت شلوغی این فروشگاه ها و کنترل کم تر این امر به وفور اتفاق می افتد.
با توجه به تعداد زیاد قفسه ها و مساحت فروشگاه نظارت کارکنان بر تمام قفسه ها کاری دشوار بوده و نیازمند پرسنل در تعداد بالا و هزینه های زیادی می شود لذا این کار غیر ممکن است و همین امر افراد را تحریک به دزدی اقلام کوچک می کند چون اگر در فروشگاه های کوچک این کار را انجام دهند به راحتی قابل شناسایی هستند اما در فروشگاه های زنجیره ای کسی نمی تواند آن ها را ردیابی کند و کار خود را به راحتی می کنند و این شاید یکی از بزرگترین معایب فروشگاه های زنجیره ای باشد. اما شما میتوانید درصورت داشتن سرمایه در فروشگاه خود از تجهیزات فروشگاهی مانند دوربین مدار بسته و گیت های ضد سرقت استفاده کنید .
2- تعاملات اجتماعی کم با مشتریان :
در فروشگاه های زنجیره ای معیار موفقیت زمان است. زمان و سرعت بالا در فروش حرف اول را می زند. به علت حجم و سرعت بالا در فروش، فروشندگان فروشگاه های زنجیره ای زمان کافی برای برقراری ارتباط با مشتریان را ندارند و نمی توانند به تعاملات اجتماعی با آن ها بپردازند. در فروشگاه های کوچک فروشنده معمولا مشتریان مغازه ی خود را می شناسد و نحوه ی برخورد هر یک و نیازهایشان را شناسایی کرده و متناسب با آن به ارائه خدمت می پردازد.
هم چنین ممکن است با توجه به سفارشات ویژه ی مشتری متناسب با نیازش برای او خدمات را آماده سازند. اما در فروشگاه های زنجیره ای مشتری تنها یک رقم است و ارزش ویژه ای ندارد و ممکن است مشتری احساس بی ارزش بودن بکند.
3- سرمایه و ریسک بالا:
از دیگر معایب فروشگاه های زنجیره ای می توان به سرمایه زیادی که برای شروع نیاز است اشاره کرد. فروشگاه های زنجیره ای به علت حجم بالای محصول، تجهیزات و مکان های با مساحت بسیار بالا به سرمایه زیادی نیاز دارند هر کسی از پس مخارج آن بر نمی آید.
و این که ممکن است مانند هر کار دیگری با شکست مواجه شود که در این صورت حجم بالایی از سرمایه افراد از دست می رود بنابراین کاری پر ریسک است.
حتی انتخاب مکان مناسب برای تاسیسی فروشگاه زنجیره ای خود به سرمایه و دانش بسیار بالایی نیاز دارد. انتخاب مکان فروشگاه زنجیره ای کار بسیار پیچیده ای است و نیاز به دقت و تخصص بالا دارد.
4- انتخاب برند محصول محدود است.
یکی از معایب فروشگاه زنجیره ای این است که به علت حجم بالای محصولات و تنوع بیش از حد انواع برندها برای یک محصول به خصوص، مشتریان همواره به سراغ آن برند شناخته شده که از قبل تجربه خرید آن را دارند می روند و برند های ناشناخته و تازه مطرح شده به خوبی نمی توانند محصولاتشان را ارائه دهند و بنابراین جایی در قفسه های فروشگاه های زنجیره ای ندارند.
برای حل این مشکل نیز فروشگاه ها باید به تبلیغ و معرفی این محصولات بپردازند تا مشتریان با آن ها آشنایی پیدا کرده و محصول را خریداری کنند.
5- مشکلات پرسنل :
یکی از اساسی ترین معایب فروشگاه های زنجیره ای انتخاب نادرست نیروی کار است. آن ها به علت حجم بالای پرسنل به درستی آن ها را گزینش نمی کنند و پس از استخدام آموزش های لازم را در اختیار آن ها قرار نمی دهند.
به همین جهت نیروی کار نیز به خوبی از پس وظایفش بر نمی آید و پس از مدتی از انجام این کار های تکراری خسته می شود. مدیریت نیز به خوبی سیستمی از پاداش و دستمزد در اختیار نیروی کار قرار نمی دهد و آن ها نیز پس از مدتی خسته شده و به محل کار را ترک می کنند. فروشگاه نیز به دنبال این است که سریعا یک جایگزین پیدا کرده و بدون گزینش نیروی بعدی را وارد زنجیره می کند و این چرخه ی نادرست همین طور ادامه پیدا می کند.
6- رقابت بالا :
فروشگاه های زنجیره ای بزرگ و مطرح همواره رقابت بسیار زیادی با یکدیگر دارند. این فروشگاه ها ممکن است کالاهای زیادی را به صورت یک جا با حجم زیاد خریداری کنند و مثلا از یک محصول 5 برند مختلف را خریداری می کنند و در این جا اگر برند شما که مانند برند رقیب مطرح نیست در این بین باشد رقابت را از دست خواهید داد و برند مطرح تر محصولاتش خیلی سریع و راحت به فروش می رسد و اگر برند شما به اندازه کافی به فروش نرسد دیگر در فروشگاه های زنجیره ای جایی نخواهید داشت.
7- رکود سایر کسب و کار های کوچک تر :
رشد بی سابقه ی فروشگاه های زنجیره ای بزرگ و ازدحام مردم و گرایششان به این فروشگاه ها به علت امکانات بیش تر و قیمت کم تر سبب بسته شدن بیش از 2000 فروشگاه و سوپر مارکت های کوچک و از بیکار شدن افراد بسیار و نابودی 6000 شغل شده است.
8- رواج مصرف گرایی :
فروشگاه های زنجیره ای به سادگی ای که به نظر می آیند نیست. پشت هر حرکت از محیط فروشگاه تا پرسنل، محصولات ارائه شده، چیدمان قفسه ها و ترتیب آن ها استراتژی های بسیار زیادی وجود دارد که توسط بازاریابان متخصص برنامه ریزی شده اند. آن ها طوری محیط فروشگاه را طراحی کرده اند که هنگامی که مشتری وارد فروشگاه می شود تحت تاثیر جو فروشگاه از جمله بو، موسیقی، برخورد پرسنل و نحوه ی قیمت گذاری به خرید بیش تر وسوسه شود. شما میتوانید برای آشنایی بیشتر با اصول و نحوه چیدمان قفسه های فروشگاهی مقاله مرتبط به آن را مطالعه نمایید.
در واقع بسیاری از افراد پس از خرید و خروج از فروشگاه متوجه می شوند که به بسیاری از این محصولت نیاز نداشته اند و این اصلا خوب نیست و افراد را به مصرف گرایی و خرید محصولاتی وا می دارد که به آن نیازی ندارند
در مطالب بالا به بررسی مزایا و معایب فروشگاه زنجیره ای پرداختیم. حال با توجه به موارد گفته شده و نیاز هایتان باید تصمیم بگیرید که مزایای آن برای شما بیشتر بوده یا معایب فروشگاه زنجیره ای. سپس می توانید تصمیم بگیرید که آیا از فروشگاه های زنجیره ای خرید کنی یا از کسب و کار های کوچک تر و یا اگر میخواهید کسب و کاری را شروع کنید انتخاب کنید که راه اندازی فروشگاه زنجیره ای مناسب شما هست یا خیر؟