هر آنچه باید از فروشگاه های زنجیره ای بدانیم

 فروشگاه های زنجیره ای:

فروشگاه های زنجیره ای : فروشگاه های چندگانه، شبکه ای از فروشگاه های شعبه ای هستند که در مناطق مختلف شهر یا در مناطق مختلف کشور و یا حتی در جهان تحت مدیریت متمرکز و خرید و فروش محصولات مشابه قرار دارد.

این گونه فروشگاه ها شهرت بسیار دارند و به نام فروشگاه های زنجیره ای شناخته می شوند. فروشگاه های زنجیره ای گروهی از فروشگاه ها هستند که کالاهای مشابه را با مالکیت واحد و در مکانی متمرکز اداره می کنند و اساسا این فروشگاه ها از لحاظ ظاهری مشابه یکدیگر و به همین خاطر محصولات در تمامی این فروشگاه ‌ها از نظر نوع و کیفیت یکسان خواهد بود.

به این ترتیب ، یک دفتر مرکزی وجود دارد و شبکه گسترده ای از شعب یا خرده فروشی ها که ممکن است در مناطق مختلف کشور مستقر شوند و به آن متصل هستند. بنابراین ایده ی پشت فروشگاه های زنجیره ای تخصص است پس می توانیم بگوییم که به معنای گروهی از فروشگاه ها هستند که با کالاهای مشابه ، با مالکیت واحد در مکان های پراکنده اداره می شوند.

ویژگی فروشگاه های زنجیره ای :

1- فروشگاه های متعددی که در یک خط از محصولات تخصص دارند و محدوده ی کالاها محدود است.

2- آنها تحت کنترل متمرکز به صورت افقی ادغام شده اند.

3- به صورت نقدی معامله می کنند و اعتباری نمی فروشند.

4- خرید، مدیریت و کنترل این فروشگاه ها متمرکز است.

5- قیمت ها ثابت است و خریداران نمی توانند چانه زنی کنند.

6- فروش غیر متمرکز است و هر واحد به خودی خود یک فروشگاه خرده فروشی تمام عیار است.

7- حجم معادلات و گردش ها عظیم و سریع است.

8- تا آنجا که به گسترش شعبه مربوط می شود سیستم انعطاف پذیر است.

9- در محصولات فروخته شده توسط تمام شعبه های  متعدد، یکنواختی وجود دارد.

10- کالاهایی که  به فروش می رسانند معمولاً کالاهایی هستند که مشتریان بیشتر به آن ها احتیاج دارند و از نظر ماهیت با دوام هستند ، مانند کفش ، پوشاک و غیره.

11- خدمات تبلیغاتی به طور مشترک در تمام فروشگاه ها انجام می شود. هزینه خدمات تبلیغاتی در همه واحدها پخش می شود.

12- گاهی اوقات ، فروشگاه های زنجیره ای به صورت عمودی ادغام می شوند. آن ها مراکز توزیع را حفظ می کنند، از تولیدکنندگان خرید می کنند ، انبارهای خاص خود را دارند و سپس آن ها را در فروشگاه های خود توزیع می کنند.

13- واحدهای فردی استقلال بسیار کمی دارند.

طبقه بندی فروشگاه های زنجیره ای

1-  بر اساس مکان ،به عنوان زنجیره های محلی ، مقطعی و ملی طبقه بندی می شوند. که در خود شهر یا نزدیک شهر فعالیت می کنند به عنوان فروشگاه های محلی شناخته می شوند.

2- گاهی اوقات بر اساس انواع کالاهایی که به کار می برند طبقه بندی می شوند. بر این اساس ،  شامل مواد غذایی، کفش، تنباکو ، کالاهای متنوع ، پوشاک ، کالاهای خشک ، کالاهای عمومی ، مبلمان ، آلات موسیقی و سخت افزار و … هستند.

3- فروشگاه های پستی که فعالیت های مرتبط با ساخت کاتالوگ را انجام می دهند.

4- هنگامی که خرده فروش ها کالاها را خریداری و اداره می کنند یا کل یا بخشی از فروشگاه را مدیریت می کنند ، به عنوان فروشگاه های اجاره ای ( خرده فروشی) معروف است.

5- وقتی شرکت های خدمات عمومی  را برای فروش لوازم خانگی اداره می کنند ، آن ها را  فروشگاه های زنجیره ای صنایع همگانی می نامند.

6- فروشگاه های زنجیره ای که متعلق به یک تولید کننده هستند و توسط او اداره می شوند به عنوان فروشگاه های زنجیره ه ای کنترل شده توسط تولید کننده شناخته می شوند. خدمات نا کارآمد ارائه شده توسط کانال های توزیع موجود ممکن است دلیل تشکیل آن کنترل شده توسط تولید کننده باشد. کفش ، کلاه ، مبلمان اداری ، چرخ خیاطی ، شیرینی و شیرینی سازی برخی از کالاهایی است که از طریق فروشگاه های کنترل شده توسط تولید کننده به فروش می رسد.

7- فروشگاه‌ های جامع یا هایپرمارکت ‌ها که می‌توان آن را اجتماع تعداد زیادی از واحدهای خرده ‌فروشی با حوزه‌ی عرضه کالاهایی متنوع در محیطی فاقد مرزبندی شاخص تعریف کرد. در این فروشگاه ‌ها، مصرف‌کنندگان می‌توانند تمام محصولات مورد تقاضا و نیاز خود را به راحتی پیدا کرده و خریداری کنند.

8- برخی از آن ها  حداکثر کالای ممکن را به مخاطبان خود ارائه می کنند و ماموریت بالاتری داشته و آن این است که اجناس خود را با درصدی پایین تر از قیمت اصلی به مصرف کننده ارائه کنند و همین دلیل تنوع کم تر آن ها نسبت به هایپر مارکت ها است. از نمونه های آن می توان به فروشگاه های زنجیره ای والمارت با بیش از 1300 شعبه در ایالات متحده و فروشگاه های جانبو در ایران اشاره کرد.

9- مقطوع فروشان که با نام‌های فروشگاه های دلاری، پوندی و یا یورویی شناخته می‌شوند اقدام به عرضه محصولاتی هم قیمت و یا دسته کم دارای قیمتی با ضریبی در عددی خاص، بدون هیچ تخفیفی می‌پردازند. فروشگاه‌های ۹۹ هند که محصولاتی با قیمت ۹۹ روپیه می‌فروشند از انواع این فروشگاه‌ها هستند.

مزایا و معایب :

مزایا:

1- هزینه های عملیاتی نسبتاً پایین تر است: مدیریت متمرکز ، تبلیغات مشترک ، نرخ بالای گردش مالی ، حذف واسطه ها ، پول نقد و عملیات حمل و غیره ، منجر به کاهش هزینه های سربار می شود.

2- قیمت یکنواخت حفظ می شود:  گروهی از واحدهای خرده فروشی هستند که توسط یک مدیریت واحد اداره می شوند. تمام فروشگاه ها قیمت یکسانی دارند. بنابراین ، می توان یک قیمت یکنواخت را حفظ کرد. یکنواخت بودن قیمت به مشتریان اطمینان می دهد و از چانه زنی های بی مورد جلوگیری می کند.

3- خرید در مقیاس بزرگ: از آنجا که خرید متمرکز برای تمام زنجیره های تحت مالکیت و تحت یک مدیریت انجام می شود ، اقتصاد خرید در مقیاس بزرگ در دسترس است.

4- مدیریت موجودی اثر بخش وجود دارد: انواع محدودی از کالاها را معامله می کنند. گردش سریع کالا وجود دارد. بنابراین هزینه مدیریت موجودی کالا را کاهش می دهد.

5- روش های استاندارد عملکرد در کلیه فروشگاه های زنجیره ای دنبال می شود : راه اندازی ، نمایش ، تبلیغات ، انتخاب و آموزش فروشندگان ، سیاست های فروش و خدمات مشتری به صورت استاندارد انجام می شود. اتخاذ رویه های استاندارد ، عملکرد اقتصادی را تضمین می کند.

6- افتتاح فروشگاه جدید و تعطیلی فروشگاه غیر سودآور امکان پذیر است: ویژگی فروشگاه های زنجیره ای خرید متمرکز و فروش غیر متمرکز است و تعطیلی فروشگاه های زیان آور تاثیری بر فروشگاه های دیگر ندارد.

7- این فروشگاه ها در مناطق مختلف مسکونی یک شهر کار می کنند. بنابراین ، سرمایه گذاری عظیمی در املاک و مستغلات مورد نیاز نیست.

8- خطرات وجود آمدن بدهی کمتر است: یعنی به صورت نقدی فروش می کنند. بنابراین ، خطر بدهی وجود ندارد.

9- مصرف کنندگان از عرضه منظم کالاها اطمینان حاصل می کنند.

10- مشتریان از راحتی کافی برای خرید برخوردار هستند.زیرا این فروشگاه ها  در بسیاری از مناطق کار می کنند. بنابراین ، آن ها به راحتی در دسترس مشتریان هستند.

11- ارائه خدمات منظم در همه ی شعب باعث به وجود آمدن مشتریان وفادار می شود.

معایب :

1- از آنجا که تعداد زیادی از فروشگاه ها تحت یک مدیریت واحد کار می کنند ، مدیریت و نظارت کلی بر فروشگاه ها ممکن است دشوار باشد.

2- به دلیل تبعیت از یک سیستم واحد و استاندارد آزادی عمل برای برخورد با شرایط محیطی مختلف وجود ندارد.

3- برای کارمندان فروشگاه نمی توان از یک طرح پاداش موثر استفاده کرد. بنابراین ، ممکن است در تأمین همکاری از طرف آن ها مشکل وجود داشته باشد.

4- مشتریان خدماتی مانند فروش اعتباری ، تحویل رایگان درب منزل و غیره دریافت نمی کنند و این ممکن است تأثیر منفی بر فروشگاه ها بگذارد.

5- فروشگاه های زنجیره ای به طبقه خاصی از تجارت مشغول هستند. بنابراین ، آن ها نمی توانند نیاز های عمومی را به طور کامل برآورده کنند.

6- سلیقه های فردی را برآورده نمی کنند.

7- آن ها تمام قیمت های خرده فروشی ها را کنترل می کنند و این تصور را ایجاد می کنند که تمام قیمت های آن ها پایین است .

8-  به دلیل تضعیف اقتصاد محلی مورد انتقاد قرار گرفته اند. جوامع زمانی فروشگاه های مستقل کوچکی داشتند که توسط اعضای آن جامعه اداره می شدند اما با وجود آمدن فروشگاه های زنجیره ای تمایل به خرید از فروشگاه های کوچک محله ای کم شد.

9- به دلیل فروش نقدی نمی تواند پذیرای افراد ضعیف جامعه باشد.

موارد دیگر:

• بسیاری از فروشگاه ها عمده فروشی و خرده فروشی را یکپارچه کرده اند. بنابراین ، آن ها هزینه های فروش را کاهش می دهند.
• آن ها با خرید مقادیر زیاد ، استاندارد کردن فعالیت های خود ، استفاده بهینه از مواد ، تخصصی کردن کار و با کاهش هزینه تبلیغات در هر فروشگاه ، هزینه ها را کاهش می دهند.
• فروشگاه های زنجیره ای معمولاً به درصد کمتری از سود خالص راضی هستند. آن ها برای به حداکثر رساندن سود خود به حجم گسترده فروش بسنده می کنند.